Liderler için Döngüsel Ekonomi Rehberi

WBCSD ve Accenture iş birliği ile yayımlanan Döngüsel Ekonomi CEO Rehberi, iş dünyası liderlerinin döngüsel ekonomi alanında daha etkili olmasını desteklemek amacıyla genel bir çerçeve sunuyor.

CEO'lar ve iş dünyası liderlerine döngüsel ekonomi ilkelerini uygulamak için ihtiyaç duydukları araçları tanıtan rehber; liderlerin “döngüsel düşünce yapısı”na (circular mindset) geçişte önemli bir rolü olduğunu ifade ediyor.

Döngüsel ekonomi, Sanayi Devrimi’nden bu yana küresel üretim ve tüketimin modernleşmesi adına atılacak en büyük adım olarak tanımlanırken, 4,5 trilyon dolarlık bir iş fırsatı yaratabileceği ve Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne ulaşmak için önemli bir basamak olduğu da belirtiliyor.

Döngüsel Ekonomi eden önemli?

Günümüz doğrusal ekonomi modeli kullan-at zihniyeti ile çok miktarda atık üretilmesine neden olmanın yanı sıra çevresel bozulma, iklim değişikliği, doğal kaynakların hızlı tüketimi, hammadde ve enerji ihtiyacının artması gibi dezavantajlara da sahip. Artan nüfus ve ekonomik büyümenin, kaynak ve hammadde kullanımındaki baskıyı arttırmasıyla, mevcut doğrusal modelin önemli ekonomik, sosyal ve çevresel riskler oluşturduğu belirtiliyor.

Yapılan araştırmalar son 40 yıldaki yıllık hammadde kullanımın 3 katına çıktığını gösterirken, bu şekilde bir talep artışıyla 2050’ye gelindiğinde ihtiyacın dünyanın toplam kapasitesinden %400 daha fazla olacağı öngörülüyor. Bu durum ise malzeme, enerji, toprak ve su için artan maliyet, emtia piyasalarında aşırı değişkenlik ve tedarik kesintileri anlamına geliyor.

Döngüsel ekonomi ise bir ürünün veya servisin yaşam döngüsü bittiğinde dahi ekonominin içinde kalmasını sağlayarak kaynak-verimli, düşük karbonlu bir sürdürülebilir büyümeyi gerçekleştirmeyi hedefliyor. Bu ürünün döngüsellik içerisinde tekrar ve tekrar kullanılmasının temelinde ise daha verimli süreçlerin yaratılması, atıkların engellenmesi, tekrar kullanma, tamir etme, tekrar üretme ve geri dönüşüm bulunuyor.

Şirketler ne yapabilir?

Rehber, döngüsel ekonomiye geçişte, liderlerin, “döngüsel düşünce yapısını” benimseyerek, bu değişime ivme kazandırabilecek bir potansiyele sahip olduğunu belirtiyor.

Bu dönüşümün şirketlere ekonomik büyüme, yenilik ve rekabet avantajı, maliyetlerde azalma, enerji tüketimi ve CO2 emisyonu azaltma, tedarik zinciri ve kaynak güvenliğinde artış gibi önemli faydalar sağlayabileceği de vurgulanıyor.

Rehberde; çelik, alüminyum, plastik, çimento, cam, ağaç ve hayvancılık olmak üzere 8 ana malzemenin, küresel sera gazı emisyonlarının % 20'sinden, su kullanımının % 95'inden ve arazi kullanımının% 88'inden sorumlu olduğu belirtiliyor. Öncelikli olarak bu malzemeleri kullanan sektörlerin, sera gazı emisyonlarını, su ve arazi kullanımını önemli ölçüde azaltabilmek için döngüsel ekonomi uygulamalarını hızlandırmaları bekleniyor.

Accenture tarafından yürütülen çalışmalar, büyümeyi kaynakların tüketilmesine bağlı olmaktan kurtararak döngüsel bir değer zinciri yaratma amacı ile şirketler için 5 iş modeli ve 3 yenilikçi teknoloji başlığı öneriyor. Teknolojiler dijital, biyolojik ve fiziksel olarak sınıflandırılırken, 5 temel iş modeli ise aşağıdaki gibi tanımlanıyor;

1. Sürdürülebilir tedarik zincirleri yaratmak

2. Kullanılabilir kaynakları kurtarmak

3. Paylaşım platformları oluşturmak

4. Ürün yaşam süresini uzatmak

5. Ürünü hizmet olarak sunmak

Döngüsel ekonominin uygulanması için hammaddenin elde edilmesinden üretime, tüketici kullanımına ve kullanım ömrüne kadar tüm değer zincirinin sürece dahil edilmesi gerekmekte. Bu nedenle rehber, tüm değer zinciri ortakları arasındaki iş birliğini artırmayı ve bu sayede ekonomik, çevresel ve sosyal hedeflere ulaşmayı öneriyor.