ISO 59000 serisi, 2024 Temmuz ayında Türkiye’nin ulusal koleksiyonuna dahil edilmiştir ve Türkiye için büyük bir öneme sahiptir. Bu standartlar, işletmelerin kaynakları etkin bir şekilde yönetmelerine ve döngüsellik anlayışını ürün ve süreç tasarımlarına entegre etmelerine olanak tanır. Malzeme ömrünü uzatmak, atıkları azaltmak ve enerji verimliliğini artırmak gibi hedefler doğrultusunda operasyonel verimlilik sağlar. ISO 59000 standartlarını benimseyen Türk işletmeleri, maliyetleri düşürerek, sürdürülebilir kaynak kullanımı sağlayabilir ve küresel pazarda rekabetçi bir konum elde edebilirler.

Türkiye’de ticareti etkileyen Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Karbon Sınır Ayarlama Mekanizması (CBAM) gibi düzenlemeler, özellikle çelik, alüminyum, çimento gibi sektörlerdeki Türk ihracatçılarının maliyetlerini artırabilir ve Türkiye’nin AB ile olan ticaretini de önemli ölçüde etkilemektedir. AB’nin artan çevresel standartlarına uyum, Türk ihracatçıları için stratejik bir gereklilik haline gelmiştir. Bu bağlamda, bu standartlarla uyum sağlamak, Türkiye’nin Avrupa ve uluslararası tedarik zincirlerine entegrasyonunu kolaylaştırır. Avrupa’daki firmalar, Avrupa Yeşil Mutabakatı ve döngüsellik hedefleri doğrultusunda tedarikçilerinden sürdürülebilirlik belgelerini talep etmektedir. ISO standartlarını benimseyen Türk ihracatçıları, döngüsellik taahhütlerini göstererek, pazara erişimlerini artırmakta ve Avrupa’daki alıcılarla güven ilişkileri kurmaktadır.

ISO 59000 standartları ailesi, işletmelerin döngüsel ekonomi uygulamalarını benimsemeleri ve bu uygulamaları ölçmeleri için açık ve pratik bir çerçeve sunmaktadır. Bu standartlar, küresel ölçekte kritik bir sorunu çözmektedir: "çıkar, kullan, at" anlayışına dayalı doğrusal modelden, kaynakları yeniden kullanan, atıkları azaltan ve uzun vadeli büyümeyi destekleyen döngüsel bir sisteme geçişi sağlamaktadır. Standart detayları için blogumuzu okuyun.

Döngüsel ekonominin olgunlaşmasında önemli bir adım olan bu yeni standartlar, artık işletmelerin döngüsel ekonomi ilkelerini tanımlaması, ölçmesi, raporlaması ve uygulaması için evrensel bir çerçeve sağlamaktadır. Daha önce, işletmeler döngüsel ekonomi girişimlerini doğrulamak için farklı yaklaşımlar arasında zorlanmakta ve bilimsel temelden yoksun, beyan usulü yöntemlerle ilerlemekteydiler, pek çok işletme kendi değerlendirme ve raporlama yöntemlerini geliştirmek zorunda kaldı. Bu durum, şeffaflık eksikliklerine ve bilimsel temele dayanmayan yaklaşımlara yol açtı.

ISO 59000, döngüsel ekonomi uygulamaları için bilimsel temellere dayalı etki değerlendirme yöntemlerinin önemini vurgulamaktadır. Yeni standartlar sayesinde, işletmeler döngüsel ekonomi süreçlerini ölçebilir ve bu süreçlerin sosyal, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik açısından faydalı olup olmadığını doğrulayabilir. Aynı zamanda şirketlerin operasyonları ve tedarik zincirleri de saygın etki değerlendirme yaklaşımlarıyla değerlendirilebilir. Döngüsel ekonomiye geçişin en kritik yönlerinden biri, dönüşüm sürecinde veri toplanması, ölçülebilir ve niceliksel iyileştirmeler yapılmasıdır. ISO 59000, işletmelere döngüsel ekonomi hedeflerini genişletme, sistem düşüncesi geliştirme ve etkilerini ölçme fırsatı sunar. ISO 59000 ailesi evrensel bir bütünlük sunan stratejik bir araçtır.

İşletmeler Neden Şimdi Harekete Geçmeli?

Dünya, önemli bir dönüm noktasına gelmiştir. Doğal kaynaklar tükenmekte, ekosistemler baskı altında kalmakta ve düzenleyici baskılar giderek artmaktadır. Türkiye’deki işletmeler için bu durum hem bir zorluk hem de önemli bir fırsat sunmaktadır. ISO 59000 ailesi, işletmelere farklı alanlarda büyük faydalar sağlamayı amaçlamaktadır:

● Avrupa Yeşil Mutabakatı gibi çerçevelerin gerekliliklerini karşılamak, uyumluluğu sağlamak ve özellikle ihracat yapan işletmelerin pazar erişimini sürdürmelerine olanak tanımak.
● Kaynak verimliliği sayesinde maliyetleri düşürmek, kaynak kıtlığına karşı dayanıklılık oluşturmak ve sürdürülebilirlik beklentilerini karşılayarak paydaş ilişkilerini güçlendirmek.
● Sürdürülebilir ürünler ve süreçler için küresel talebe uyum sağlayarak işletmenizi yenilikte lider konumuna getirmek.
● Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine (SDG'ler) anlamlı bir katkı sağlamak, sürdürülebilirliği operasyonlara entegre etmek, hesap verebilir olmak ve somut sosyal ve çevresel olumlu etkiler yaratmak.

Bir Sonraki Adımınız
ISO 59000, işletmelerin operasyonlarını dönüştürmeye, pazar taleplerini karşılamaya ve dayanıklılıklarını güvence altına almaya yardımcı stratejik bir araçtır. ISO 59000’in sürdürülebilirlik stratejinizle entegrasyonu konusunda eğitim talebiniz olması durumunda info@skdturkiye.org adresine yazabilirsiniz.