Döngüsellik Nasıl Ölçülür?
Döngüselliği ölçmek, süreçler, ürünler veya şirketler arasında tercihler yapabilmek için önemlidir. Bunun için genel kabul görmüş bir metodoloji henüz bulunmuyor. Ancak, döngüselliği tarama ya da veritabanı gibi yöntemlerle niceliksel ya da niteliksel olarak değerlendiren çok sayıda araç var. Aşağıda bu araçlarla ilgili genel bir bilgi bulabilirsiniz.
Döngüselliği ölçme araçları
Bu araçlar ile bir girişimci veya politika yapıcı aşağıdaki gibi sorulara cevap bulabilir: Hangi üretim süreci en döngüsel etkiye sahip? Döngüsel bir tedarikçi nasıl seçilir? Şirket ya da bölgenizin ne kadar döngüsel olduğunu bir rakamla ifade edecek olsanız bu kaç olur? Buradaki analize genel olarak sürdürülebilirliğe bakanlar yerine (Yaşam Döngüsü Analizleri (LCA) gibi) sadece döngüselliğe odaklanan araçlar dahil edildi.
Döngüsel Geçiş Göstergeleri (CTI) - Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi (WBCSD) tarafından, Dünya Ekonomik Forumu'nda lansmanı yapılan araç şirketin döngüselliğini analiz eden ve daha döngüsel yaklaşımlara geçişin değerini rakamlara döken bir çerçeve sunuyor.
Circulytics: Ellen MacArthur Vakfı tarafından geliştirilen bu araç, sektör ya da büyüklükten bağımsız olarak bir şirketin döngüsel ekonomiye geçişini destekler. Ürün ve malzeme akışlarını değerlendirmenin ötesine geçen bu araç, bir şirketin tüm operasyonları boyunca döngüselliğe ne ölçüde ulaştığını ortaya koyuyor. Bu analizi mevcut en geniş göstergeler kümesini kullanarak gerçekleştirir.
Döngüsel Boşluk Analizi (Circularity Gap): Circle Economy, bir şirketin veya endüstrinin ne kadar döngüsel olduğunu ölçmek ve boşluğu kapatmaya yönelik ilerlemeyi izlemek için Circularity Gap yöntemini ortaya koyar. Yöntem ülke ve küresel düzeyde de uygulanabilir.
Delft Döngüsellik Hesaplayıcısı: Döngüsellik Hesaplayıcısı, tasarım danışmanlığı şirketi IDEAL & CO Explore tarafından geliştirilmiştir. Araç, üreticilerin ürünlerinin tasarım sürecindeki döngüselliğini ölçmesine, anlatmasına ve geliştirmesine yardımcı olur.
Malzeme Döngüsellik Göstergesi (MCI): MCI, şirketlerin ürün tasarımını ve malzeme tedarikini geliştirmelerini destek olan bir değerlendirme aracıdır.
Circle Moda Aracı (Circle Fashion Tool- CFT): Markaların ‘neden’ yerine ‘nasıl’ sorusunu yanıtlamalarını sağlayan dijital bir araçtır. CFT, markaların kendi iş kolları için döngüsel fırsatları ve tekstil fazlaları için ise yaşam sonu seçeneklerini değerlendirmelerine yardımcı olan bir karar verme aracıdır.
Temel çerçeve
Birçok aracın kullandığı temel yaklaşım R-ladder. Bir strateji bu döngüsel stratejiler listesinde (merdiveninde) ne kadar yukarıdaysa o kadar döngüsel anlamına gelir. R-ladder’ın birçok farklı versiyonu mevcuttur, Çevresel Planlama Birimi (2017) tarafından kullanılan versiyonu aşağıdaki gibidir:
